Verkiezingen (2)

Op 19 augustus jl. berichtte ik over de standpunten van de belangrijkste politieke partijen ten aanzien van klimaatverandering en energieschaarste.
Opvallend is dat er maar één partij is die expliciet stelt dat we niet langer op de huidige wijze kunnen voortleven. Dat is de Partij voor de Dieren. Deze partij pleit als enige voor een radicaal andere, groene, koers, waarbij de draagkracht van de aarde, en niet onze hebzucht, uitgangspunt is voor elke beleidskeuze. De partij noemt 'business as usual' niet langer een optie. De partij pleit voor een andere definitie van economische groei.
Andere min of meer 'groene' partijen (Groenlinks, ChristenUnie, D66, PvdA) blijven vasthouden aan economische groei, waarbij zij pleiten voor duurzame economische groei. Dit kennelijk vanuit de veronderstelling dat duurzame economische groei mogelijk is.
Onder "Klimaatverandering" (in de menubalk op de startpagina) vermeldde ik al dat veel milieuwetenschappers menen dat duurzame economische groei een illusie is, in een wereld die groeit naar 9 miljard mensen in 2050.
Duurzame economische groei is waarschijnlijk een uitvinding, bedacht door mensen die op de oude voet willen voortleven, waarbij de behoeften c.q. de hebzucht van mensen het uitgangspunt zijn, in plaats van de draagkracht van de aarde.
Ik wees op de formule van Paul Ehrlich (Amerikaans bioloog, die in de jaren '60 als een van de eersten waarschuwde voor het gevaar van de bevolkingsexplosie). De formule van Ehrlich laat zien dat het moeilijk is om optimistisch te zijn over onze kansen om duurzame economische groei te realiseren.

I = P x A x T

I = milieu-effect
P = bevolkingsgroei
A = inkomensniveau
T = technologie-efficiency van producten en productiewijze.

Van P weten we dat de bevolking blijft groeien van 7 miljard nu naar 9 miljard in 2050.
Van A weten we dat het inkomensniveau wereldwijd door de jaren heen stijgt, met name in landen als China, India, Brazilie, Rusland en ontwikkelingslanden.
Dus zelfs al zijn de technologische ontwikkelingen (T) zeer positief dan nog is het erg moeilijk om de nadelige milieueffecten (van P en A) tot staan te brengen, laat staan te verminderen.

Andere opvallende punten uit de partijprogramma's:
- De SGP gebruikt als enige partij de term "dreigende klimaatramp", daarbij verwijzend naar de waarschuwing van het International Energy Agency.
- Het CDA noemt als enige partij de 2 graden-doelstelling, die nagestreefd moet worden. Zonder daarbij te vermelden dat het overgrote deel van de klimaatwetenschappers deze doelstelling al niet meer haalbaar acht. Deze grens van maximaal 2 graden opwarming is relevant omdat volgens de meeste klimaatwetenschappers boven deze grens de kans groot is dat allerlei versnellingseffecten gaan optreden, waardoor we onvermijdelijk toegaan naar een temperatuurstijging van 4-7 graden. Dit leidt bv. tot het smelten van het landijs op Groenland en tot een zeespiegelstijging van ca. 6 meter.
- Verreweg de meeste partijprogramma's stralen geen gevoel van urgentie uit, als het gaat om klimaat en energie. Het gaat in de meeste programma's vooral over: geld, inkomen, economie, zorg, onderwijs, veiligheid. Kortom, over onderwerpen die mensen hier en nu aangaan.
De partijen kennen de kiezer.  En volgen dus de kiezer. In plaats van de kiezer te leiden, vanuit het besef dat de klimaatproblematiek raakt aan bijna alle genoemde onderwerpen, zoals veiligheid, gezondheid, voedselvoorziening en economie.

Verkiezingen

In verband met de verkiezingen op 12 september a.s. hieronder een kort overzicht van het belang dat de belangrijkste partijen hechten aan het tegengaan van klimaatverandering (door reductie van CO2-uitstoot) en aan de dreigende schaarste aan fossiele energie (olie en gas).
Dit aan de hand van de verkiezingsprogramma's. Ik ga daarbij niet in op de concrete maatregelen, die de partijen voorstellen. Het gaat mij vooral om de vraag of de problemen al dan niet worden onderkend
Informatief is ook www.klimaatkeuze.nl. Daar is te lezen welke standpunten de verschillende partijen hebben ten aanzien van een aantal concrete maatregelen om de klimaatverandering tegen te gaan.

PVV
- rept niet over klimaatproblematiek of energieschaarste
- praat over "milieugekkies"
- wil subsidies CO2-reductie afschaffen

VVD
- Gas, olie en kolen raken op. Energie en benzine worden duurder. Die schaarste dwingt ons om zuiniger om te springen met de hoeveelheid energie die we gebruiken. En om nieuwe, schone vormen van energieopwekking te ontwikkelen
- Over het klimaatprobleem wordt niet gesproken in het partijprogramma.

SGP
Het Internationaal Energie Agentschap waarschuwt in haar jaarlijkse Word Energy Outlook voor

een oliecrisis en voor een dreigende klimaatramp als gevolg van de CO2-uitstoot. Het tekent twee

belangrijke spitsen van het energie- en milieubeleid.

CDA
- noemt de klimaatverandering als probleem en wil maatregelen om de opwarming te beperken tot max. 2 graden.
- noemt ook het veiligstellen van de energiezekerheid als een uitdaging.

ChristenUnie
- fossiele energie (olie en gas) is eindig
- door verbranding van fossiele energie is invloed op het klimaat zeker niet uit te sluiten, integendeel.

D66
-  Schaarste van energie, voedsel en grondstoffen zullen ons de komende jaren meer en meer raken.
-  Olie is steeds schaarser en de prijs loopt op. Onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen is risicovol en kostbaar.
-  Het klimaat is in de crisis even naar de achtergrond verdreven, maar de uitdaging blijft.

PvdA
- Klimaatverandering bedreigt de bestaanszekerheid van toekomstige generaties.
- Energievoorraden worden schaarser en daarom zullen prijzen van stroom en brandstof alleen maar stijgen

SP

We moeten ons land schoon en leefbaar houden, nu en voor de toekomst. Wat we nu kapotmaken, krijgen we nooit meer terug. Het aandeel duurzame energie laten we daarom stevig stijgen.

GroenLinks
Klimaatwetenschappers van over de hele wereld zijn het erover eens dat het klimaat verandert. Als we niet snel werk maken van een groene economie, dan zal dit grote gevolgen hebben voor mens en milieu.  Niets doen is geen optie

Partij voor de Dieren
- De aarde biedt genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht.
- De huidige crises kunnen niet worden opgelost met symptoombestrijding — maar vergen radicaal andere keuzes. Wij willen af van het single-issuedenken dat de westerse mens en z’n geld centraal stelt bij elke beslissing. De capaciteit van de aarde is de randvoorwaarde voor elke beleidskeuze.
- Om de risico’s van klimaatverandering te beperken tot een aanvaardbaar niveau, moet het

afwentelen naar toekomstige generaties spoedig gestopt worden.

- De gevolgen van het uit beeld raken van de klimaatdoelstellingen zullen groot zijn: stijging van de zeespiegel, droogtes, overstromingen hier en elders in de wereld, mislukte oogsten, honger en conflicten. Desondanks neemt het gebruik van vervuilende fossiele brandstoffen alleen maar toe.
- Naast olie en gas worden ook grondstoffen steeds schaarser.