Nog 48 maanden

Op 1 augustus 2008 startte een aantal Britse organisaties de campagne "onehundredmonths".

http://www.onehundredmonths.org/

Doel van deze campagne is duidelijk te maken dat we nog ongeveer 100 maanden hebben om een gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen.
Hiermee wordt gedoeld op het volgende.
De klimaatwetenschap (wereldwijd verenigd in het IPCC van de VN) denkt dat als we op de huidige manier doorgaan met de uitstoot van CO2 we binnenkort het (omslag)punt bereiken van een wereldwijde temperatuurstijging van 2 graden (boven de temperatuur uit het pre-industriele tijdperk). Een temperatuurstijging van méér dan 2 graden wordt als zeer gevaarlijk gezien, omdat de kans dan groot is op een oncontroleerbare en uiteindelijk catastrofale temperatuurstijging van ca. 4-7 graden (o.a. door het smelten van permafrost).

De EU heeft deze 2 graden-doelstelling overgenomen als beleidsdoelstelling.

Inmiddels zijn sinds de start van de campagne al 52 maanden verstreken.
Dankzij de economische crisis is de CO2-uitstoot iets minder sterk gegroeid. Maar van de noodzakelijke uitstootvermindering van 30% is nog geen sprake.
De meerderheid van de klimaatwetenschappers denkt dan ook dat we de 2 graden-doelstelling niet gaan halen. Dit bleek o.a. uit een enquete tijdens de klimaattop in Kopenhagen in 2009: 86% van de klimaatwetenschappers gaf aan te verwachten, dat we de doelstelling niet gaan halen.

Waarom blijven onze politici (in overgrote meerderheid) stil over deze ontwikkeling?
Mijn idee: in een democratie pleegt een politicus politieke zelfmoord als hij alarm slaat over een probleem dat nog onvoldoende zichtbaar is voor de massa. Zeker als hij ook nog eens pleit voor de noodzakelijke drastische maatregelen, die diep ingrijpen in de levenswijze van de meeste mensen.

Als we onze hoop niet op de politiek kunnen vestigen, is er dan nog hoop?
De meeste revoluties zijn van onderop, uit het volk, tot stand gekomen.
Daarom wordt, om het klimaat te redden, wel gepleit voor een wereldwijd Tahir-plein.
Maar ik vrees dat, als het gaat om klimaatverandering, de grote massa pas in beweging komt als het al te laat is.

In de song "Tempest" beschrijft Bob Dylan in 14 minuten de ondergang van de Titanic. Vier keer zingt Dylan over de slapende wachter: "The watchman, he lay dreaming", bij het moment van de botsing en ook tijdens het zinken. En zelfs na het voltrekken van de ramp wordt over de wachter gezongen, dat hij ligt te slapen.
Op internet verscheen gisteren een artikel over deze song als metafoor voor de zich voltrekkende klimaatramp.
http://www.examiner.com/article/dylan-s-tempest-the-titanic-as-metaphor-of-global-climate-disaster

Niet bekend is of Dylan zijn song zo bedoeld heeft.  Maar dat doet er ook niet zo toe.  De ramp met de Titanic is sowieso een waarschuwing om de menselijke mogelijkheden niet te overschatten en de risico's van de natuur niet te onderschatten.
In onze maatschappij hebben we verschillende soorten wachters, die in meer of mindere mate tot taak hebben de mensheid te waarschuwen voor onheil: de wetenschap, de media en de geestelijke en politieke leiders. Ook de kunst vervult incidenteel een rol als bedoeld.
Als het gaat om de klimaatproblematiek vervult de wetenschap haar taak.  Een klein deel van de media doet dat ook. Maar de politiek laat het grotendeels afweten en houdt zich vooral bezig met economische groei.
En onze geestelijke leiders? Als deze zich al uitlaten over maatschappelijke ontwikkelingen, dan gaat het vaak meer over sociaal-ethische discussiepunten als abortus, euthanasie en homofilie. Ik heb niet de indruk dat onze geestelijke leiders regelmatig dringende oproepen doen tot actie tegen de opwarming van de aarde.

The day after

 

De wereld bestaat nog. De zogenaamde Maya-voorspelling over het einde van de wereld, gisteren op 21 december 2012, is niet uitgekomen.
Andere dreigingen blijven helaas bestaan, niet gebaseerd op de Maya-kalender, maar op de stand van de wetenschap.

Onlangs verscheen een nieuwe nederlandstalige website met veel informatie over de dreigingen als gevolg van de klimaatverandering en als gevolg van het opraken van de goedkope, makkelijk winbare olie:

http://powerdown.nl/

Hieronder een link naar enkele filmpjes op deze site (tussen haakjes de duur van de filmpjes).

http://powerdown.nl/wat-als-het-6-graden-warmer-wordt/  (1:12)

http://powerdown.nl/shes-alive-and-hurting/  (4:59)

http://powerdown.nl/300-years-of-fossile-fuels/ (5:00)

http://powerdown.nl/relatie-olie-en-economische-groei/ (3:11)

http://powerdown.nl/het-einde-van-economische-groei/ (6:31)

Verder nog een link naar dagblad Trouw, naar een interview met filosoof Hans Achterhuis, over het einde van de economische groei.

http://www.trouw.nl/tr/nl/5116/Filosofie/article/detail/3198222/2012/02/24/Wij-zitten-gevangen-in-onze-jacht-op-rijkdom.dhtml

Misschien kan kerstmis een tijd van bezinning zijn, niet alleen over de boodschap van kerstmis, maar ook over problemen die we zelf veroorzaken en zelf kunnen oplossen (als we niet te lang meer wachten).

Mocht je in deze donkere dagen, na de inname van bovenstaande informatie, bevangen worden door de holiday-blues, dan is hier een goed advies van Bob Dylan (zie het eerste filmpje).

http://gothamist.com/2012/12/21/video_bob_dylan_has_some_advice_to.php (1:02)

Goede dagen!

Verkiezingen (2)

Op 19 augustus jl. berichtte ik over de standpunten van de belangrijkste politieke partijen ten aanzien van klimaatverandering en energieschaarste.
Opvallend is dat er maar één partij is die expliciet stelt dat we niet langer op de huidige wijze kunnen voortleven. Dat is de Partij voor de Dieren. Deze partij pleit als enige voor een radicaal andere, groene, koers, waarbij de draagkracht van de aarde, en niet onze hebzucht, uitgangspunt is voor elke beleidskeuze. De partij noemt 'business as usual' niet langer een optie. De partij pleit voor een andere definitie van economische groei.
Andere min of meer 'groene' partijen (Groenlinks, ChristenUnie, D66, PvdA) blijven vasthouden aan economische groei, waarbij zij pleiten voor duurzame economische groei. Dit kennelijk vanuit de veronderstelling dat duurzame economische groei mogelijk is.
Onder "Klimaatverandering" (in de menubalk op de startpagina) vermeldde ik al dat veel milieuwetenschappers menen dat duurzame economische groei een illusie is, in een wereld die groeit naar 9 miljard mensen in 2050.
Duurzame economische groei is waarschijnlijk een uitvinding, bedacht door mensen die op de oude voet willen voortleven, waarbij de behoeften c.q. de hebzucht van mensen het uitgangspunt zijn, in plaats van de draagkracht van de aarde.
Ik wees op de formule van Paul Ehrlich (Amerikaans bioloog, die in de jaren '60 als een van de eersten waarschuwde voor het gevaar van de bevolkingsexplosie). De formule van Ehrlich laat zien dat het moeilijk is om optimistisch te zijn over onze kansen om duurzame economische groei te realiseren.

I = P x A x T

I = milieu-effect
P = bevolkingsgroei
A = inkomensniveau
T = technologie-efficiency van producten en productiewijze.

Van P weten we dat de bevolking blijft groeien van 7 miljard nu naar 9 miljard in 2050.
Van A weten we dat het inkomensniveau wereldwijd door de jaren heen stijgt, met name in landen als China, India, Brazilie, Rusland en ontwikkelingslanden.
Dus zelfs al zijn de technologische ontwikkelingen (T) zeer positief dan nog is het erg moeilijk om de nadelige milieueffecten (van P en A) tot staan te brengen, laat staan te verminderen.

Andere opvallende punten uit de partijprogramma's:
- De SGP gebruikt als enige partij de term "dreigende klimaatramp", daarbij verwijzend naar de waarschuwing van het International Energy Agency.
- Het CDA noemt als enige partij de 2 graden-doelstelling, die nagestreefd moet worden. Zonder daarbij te vermelden dat het overgrote deel van de klimaatwetenschappers deze doelstelling al niet meer haalbaar acht. Deze grens van maximaal 2 graden opwarming is relevant omdat volgens de meeste klimaatwetenschappers boven deze grens de kans groot is dat allerlei versnellingseffecten gaan optreden, waardoor we onvermijdelijk toegaan naar een temperatuurstijging van 4-7 graden. Dit leidt bv. tot het smelten van het landijs op Groenland en tot een zeespiegelstijging van ca. 6 meter.
- Verreweg de meeste partijprogramma's stralen geen gevoel van urgentie uit, als het gaat om klimaat en energie. Het gaat in de meeste programma's vooral over: geld, inkomen, economie, zorg, onderwijs, veiligheid. Kortom, over onderwerpen die mensen hier en nu aangaan.
De partijen kennen de kiezer.  En volgen dus de kiezer. In plaats van de kiezer te leiden, vanuit het besef dat de klimaatproblematiek raakt aan bijna alle genoemde onderwerpen, zoals veiligheid, gezondheid, voedselvoorziening en economie.

Verkiezingen

In verband met de verkiezingen op 12 september a.s. hieronder een kort overzicht van het belang dat de belangrijkste partijen hechten aan het tegengaan van klimaatverandering (door reductie van CO2-uitstoot) en aan de dreigende schaarste aan fossiele energie (olie en gas).
Dit aan de hand van de verkiezingsprogramma's. Ik ga daarbij niet in op de concrete maatregelen, die de partijen voorstellen. Het gaat mij vooral om de vraag of de problemen al dan niet worden onderkend
Informatief is ook www.klimaatkeuze.nl. Daar is te lezen welke standpunten de verschillende partijen hebben ten aanzien van een aantal concrete maatregelen om de klimaatverandering tegen te gaan.

PVV
- rept niet over klimaatproblematiek of energieschaarste
- praat over "milieugekkies"
- wil subsidies CO2-reductie afschaffen

VVD
- Gas, olie en kolen raken op. Energie en benzine worden duurder. Die schaarste dwingt ons om zuiniger om te springen met de hoeveelheid energie die we gebruiken. En om nieuwe, schone vormen van energieopwekking te ontwikkelen
- Over het klimaatprobleem wordt niet gesproken in het partijprogramma.

SGP
Het Internationaal Energie Agentschap waarschuwt in haar jaarlijkse Word Energy Outlook voor

een oliecrisis en voor een dreigende klimaatramp als gevolg van de CO2-uitstoot. Het tekent twee

belangrijke spitsen van het energie- en milieubeleid.

CDA
- noemt de klimaatverandering als probleem en wil maatregelen om de opwarming te beperken tot max. 2 graden.
- noemt ook het veiligstellen van de energiezekerheid als een uitdaging.

ChristenUnie
- fossiele energie (olie en gas) is eindig
- door verbranding van fossiele energie is invloed op het klimaat zeker niet uit te sluiten, integendeel.

D66
-  Schaarste van energie, voedsel en grondstoffen zullen ons de komende jaren meer en meer raken.
-  Olie is steeds schaarser en de prijs loopt op. Onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen is risicovol en kostbaar.
-  Het klimaat is in de crisis even naar de achtergrond verdreven, maar de uitdaging blijft.

PvdA
- Klimaatverandering bedreigt de bestaanszekerheid van toekomstige generaties.
- Energievoorraden worden schaarser en daarom zullen prijzen van stroom en brandstof alleen maar stijgen

SP

We moeten ons land schoon en leefbaar houden, nu en voor de toekomst. Wat we nu kapotmaken, krijgen we nooit meer terug. Het aandeel duurzame energie laten we daarom stevig stijgen.

GroenLinks
Klimaatwetenschappers van over de hele wereld zijn het erover eens dat het klimaat verandert. Als we niet snel werk maken van een groene economie, dan zal dit grote gevolgen hebben voor mens en milieu.  Niets doen is geen optie

Partij voor de Dieren
- De aarde biedt genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht.
- De huidige crises kunnen niet worden opgelost met symptoombestrijding — maar vergen radicaal andere keuzes. Wij willen af van het single-issuedenken dat de westerse mens en z’n geld centraal stelt bij elke beslissing. De capaciteit van de aarde is de randvoorwaarde voor elke beleidskeuze.
- Om de risico’s van klimaatverandering te beperken tot een aanvaardbaar niveau, moet het

afwentelen naar toekomstige generaties spoedig gestopt worden.

- De gevolgen van het uit beeld raken van de klimaatdoelstellingen zullen groot zijn: stijging van de zeespiegel, droogtes, overstromingen hier en elders in de wereld, mislukte oogsten, honger en conflicten. Desondanks neemt het gebruik van vervuilende fossiele brandstoffen alleen maar toe.
- Naast olie en gas worden ook grondstoffen steeds schaarser.

Oerinstincten

Deze week in Trouw een artikel over prof. Mark van Vugt, hoogleraar psychologie aan de VU en in Oxford.
Hij schreef een wetenschappelijk artikel over de vraag waarom wij ons niet duurzaam gedragen. Zie http://www.professormarkvanvugt.com/.
Zijn conclusie: duurzaam gedrag zit gewoon niet in onze natuur. Hij wijt dit aan 5 oerdriften:
1. wij zijn primair uit op ons eigenbelang
2. we zijn kortzichtig (we laten het hier en nu prevaleren boven de toekomst)
3. we zijn gevoelig voor status (vandaar bv. onze consumptiedrift en ons reisgedrag)
4. we apen anderen na (als de meerderheid niet duurzaam is, dan is het moeilijk uit de toon te vallen)
5. we negeren problemen (als we die (nog) niet zintuiglijk kunnen waarnemen). Poep op de stoep kunnen we zien en ruiken, maar de klimaatverandering waarnemen is een stuk moeilijker.
Desalniettemin ziet de professor nog kansen: "als we maar de goede sociale prikkels krijgen, dan gaan we onszelf automatisch duurzamer gedragen."

Paul Mccartney

http://www.huffingtonpost.com/paul-mccartney/come-together-to-save-the_b_1694616.html

Een oproep van Paul Mccartney om de noordpool te beschermen tegen uitbuiting door de mens.
Eerst zorgen we met z'n allen er voor dat het ijs daar nog deze eeuw verdwijnt, met name door de verbranding van olie. En wat gaan we daarna doen? We gaan daar naar olie boren.


Teken de petitie op  http://www.savethearctic.org/

vandaag op Nu.nl:

http://www.nu.nl/wetenschap/2866398/groenlands-ijsoppervlak-smelt-ongekend-snel.html

Vrijheid waartoe?

Op 24 mei schreef ik over het eerste couplet van The times they are a-changin' (Bob Dylan).
Bij het 3e couplet valt ook wel iets te zeggen, in relatie tot het thema van dit blog.

Come senators, congressmen
Please heed the call
Don't stand in the doorway
Don't block up the hall
For he that gets hurt
Will be he who has stalled
There's a battle outside
And it is ragin'
It'll soon shake your windows
And rattle your walls
For the times they are a-changin'.

In dit couplet wordt een oproep gedaan aan politici om gehoor te geven aan de roep. Aan welke roep? Die van het volk? Van de nieuwe generatie? Dat wordt niet helemaal duidelijk. In elk geval gaat het om een roep om verandering. Die roep kwam inderdaad vooral van de jonge generatie in de jaren '60.
Gezien de tijd, waarin het nummer werd geschreven (1963), en de plaats (de VS) heeft Dylan waarschijnlijk aandacht willen vragen voor zaken als: gelijke rechten voor alle burgers (blank en zwart) en vrijheid van meningsuiting (maatschappijkritiek werd niet echt gewaardeeerd door de elite; een TV-optreden van Dylan in 1962 werd bv. afgezegd omdat Dylan een maatschappijkritisch nummer - John Birch paranoide blues - wilde spelen).
Kortom, elk mens, elk volk wil vrij zijn. Leiders die dat niet willen begrijpen zullen vroeg of laat het veld moeten ruimen. In zoverre is de oproep van Dylan terecht.

Maar elk mens wil ook de vrijheid hebben om zoveel te consumeren als hij zelf wil. En daarbij gaat het niet alleen om vervulling van de basisbehoeften (zoals eten en drinken), maar ook om: een steeds groter huis, een auto, vliegvakanties en talloze andere luxe consumptiegoederen. Dergelijke consumenten denken overigens vrij te zijn, maar de meesten zijn in feite verslaafd. Verslaafd aan luxe. Ik hoor daar natuurlijk ook toe.
Politici die geen gehoor geven aan deze roep om (economische) groei en welvaart zullen niet worden gekozen. En dus geven onze politici gehoor aan deze roep van het volk. Zo jagen we onze voorraden fossiele energie er in een paar eeuwen doorheen. En zo maken we schulden, die onze (klein)kinderen mogen gaan terugbetalen.
Gevolgen: een energiecrisis, een schuldencrisis en een klimaatcrisis.
Misschien hebben we behoefte aan politici die niet op alle fronten gehoor geven aan de roep van het volk, politici met visie die 'nee' durven zeggen (who don't heed the call).
Als geen grenzen worden gesteld aan onze drang naar 'steeds meer', dan zullen de komende crises zich tegen onze politici gaan keren. Sociale onrust zal het gevolg zijn. Het vertrouwen in onze politici zal verdwijnen. Dat zal leiden tot een politieke crisis. Zie de situatie in Griekenland.

Vrijheid is mooi. Maar vrijheid waartoe?

Gal. 5:13:  "Gij zijt geroepen, broeders, om vrij te zijn; gebruikt echter die vrijheid niet als aanleiding tot het vlees, maar dient elkander door de liefde."

Dwaze maagden

Een oliecrisis is niet nieuw. Ook Jezus waarschuwde al voor een oliecrisis.
Lees de gelijkenis van de wijze en dwaze maagden in Mattheus 25: 1-13:

"Dan zal het Koninkrijk der hemelen vergeleken worden met tien maagden, die haar lampen namen en uittrokken, de bruidegom tegemoet. En vijf van haar waren dwaas en vijf waren wijs. Want de dwaze namen haar lampen mede, maar geen olie; doch de wijzen namen olie in haar kruiken, met haar lampen. Terwijl de bruidegom uit bleef, werden zij allen slaperig en sliepen in. En midden in de nacht klonk een geroep: De bruidegom, zie, gaat uit hem tegemoet! Toen stonden al die maagden op en brachten haar lampen in orde. En de dwaze zeiden tot de wijze: geeft ons van uw olie, want onze lampen gaan uit. Maar de wijze antwoordden en zeiden: Neen, er mocht niet genoeg zijn voor ons en voor u; gaat liever naar de verkopers en koopt voor uzelf. Doch terwijl zij heengingen om te kopen, kwam de bruidegom, en die gereed waren, gingen met hem de bruiloftszaal binnen, en de deur werd gesloten. Later kwamen ook de andere maagden en zeiden: Heer, heer, doe ons open! Maar hij antwoordde en zeide: Voorwaar, ik zeg u, ik ken u niet. Waakt dan, want gij weet de dag noch het uur."

Dwaasheid is:
- vertrouwen dat je voldoende olie hebt
- vertrouwen dat, mocht je olie toch opraken, je medemens wel wat van zijn olie zal afstaan.

Wijsheid is, in onze situatie:
wetende van de slinkende olievoorraden,
wetende dat de vraag naar olie exponentieel blijft groeien, en
wetende dat het verbranden van olie bijdraagt aan het broeikaseffect
op tijd zorgen voor duurzame alternatieven.

In deze gelijkenis is olie een voorwaarde om naar een feest te kunnen gaan.
Ook in onze tijd gaat dit op. Zonder olie geen feest meer. Met name dankzij de overvloedige goedkope olie van de afgelopen 150 jaar is er grote economische groei geweest. Voor veel mensen, waaronder ikzelf, lijkt het leven dan ook een feest, althans in materiële zin.
Deze goedkope olie is nu bijna op. De olieproductie wereldwijd piekt binnenkort en zal daarna gaan dalen.
De vraag blijft stijgen, in alternatieven is nog onvoldoende geïnvesteerd. Gevolg: stijgende prijzen en crisis, o.a. in ons transportsysteem. Zeventig procent van de olie gaat naar transport (vliegverkeer, autoverkeer, scheepvaart). Gebrek aan (goedkope) olie kan het einde van de globalisering betekenen.

Meer weten? Zie onderstaande filmpjes over peakoil op youtube.

http://www.youtube.com/watch?v=DMQd5nGEkr4   (10 min.)

http://www.youtube.com/watch?v=4IwtAQzrfiw&feature=related (5 min)

http://www.youtube.com/watch?v=IWGsnW_NnxE&feature=related  (4 min)

24 mei 1941

Vandaag 71 jaar geleden, op 24 mei 1941, werd Robert Allen Zimmerman geboren, in Duluth, Minnesota.
Later bekend als Bob Dylan.

Een van zijn bekendste songs is:
The times they are a-changin', geschreven in 1963, op 22-jarige leeftijd.
Het eerste couplet is een oproep aan alle mensen:
om te erkennen dat het water stijgt
te accepteren dat we nat zullen worden
te beginnen met zwemmen, als we het leven tenminste de moeite waard vinden
omdat we anders zullen zinken als een baksteen.

De tekst zal niet letterlijk bedoeld zijn, maar figuurlijk.
In het licht van de klimaatverandering zou de tekst nu ook letterlijk opgevat kunnen worden.
En de laatste regel zou kunnen luiden:
For the climate it is a-changin'.

Come gather 'round people
Wherever you roam
And admit that the waters
Around you have grown
And accept it that soon
You'll be drenched to the bone.
If your time to you
Is worth savin'
Then you better start swimmin'
Or you'll sink like a stone
For the times they are a-changin'.

Op de eerste link is het oorspronkelijk nummer van Dylan te horen, met weergave van de tekst

http://www.youtube.com/watch?v=ultEiK56h9I

Op onderstaande link de uitvoering door Dylan in het Witte Huis, voor president Obama, in 2010.

http://www.youtube.com/watch?v=k2sYIIjS-cQ

Peakall

Wat voor olie geldt, geldt voor alle grondstoffen op aarde: er komt een keer een piek in de winning en daarna treedt het verval in.
Dit patroon is zien bij elke individuele oliebron en bij elk olieproducerend land. Dat zal dus ook gelden voor  de olievoorraad wereldwijd.
Peakoil is geen theorie, maar een feit.

Ook in een mensenleven is dit patroon te zien:
geboorte, groei, piek, neergang, dood.

Zou ik mijn piek al gehad hebben?
Als ik al een piek beleefd heb, dan is dat tamelijk onopgemerkt aan mij voorbij gegaan. Hopelijk heeft mijn omgeving het wel waargenomen (ik heb ze daar nooit over gehoord).
Gezien mijn leeftijd moet ik ernstig rekening houden met de kans dat ook ik al over mijn hoogtepunt heen ben.
Maar ook op mijn kronkelpad (of is het een vrije val?) naar beneden zal misschien nog af en toe een oprisping te zien zijn.

Bob Dylan schreef op 65-jarige leeftijd (in 2006, in "Spirit on the water"):

You think I'm over the hill
You think I'm past my prime
Let me see what you got
We can have a whoppin' good time.

Veel mensen zeggen dat Bob Dylan gepiekt heeft in de jaren '60. Ik denk dat dat inderdaad zo is. Maar het zou de man zeer te kort doen om de periode daarna een periode van (alleen maar) neergang te noemen. Vele hoogtepunten zijn blijven komen.

Ik denk dat Dylan zelf ook beseft dat de jaren '60 zijn "paradise" waren. Zie zijn woorden hieronder ("Spirit on the water", 2006).

I wanna be with you in paradise
And it seems so unfair
I can't go to paradise no more
I killed a man back there

Dylan beseft dat die tijden nooit meer terug kunnen komen. Maar dat komt ook omdat hij steeds bewust voor verandering heeft gekozen. Hij bleef niet hangen in het oude (bv. in zijn succes als protestzanger). In het paradijs "He killed a man back there". Hij doodde zichzelf, dat wil zeggen gooide zijn oude jas weg en trok een nieuwe jas aan. Hij sloeg steeds een andere richting in. Hij koos bewust voor vernieuwing, vaak tegen de wil van zijn fans in.

Pete Seeger laat zien dat je ook op 92-jarige leefijd nog kunt pieken, met het Dylan-nummer "Forever young". Ik geloof dat hij hiermee onlangs nog de hitparade in de VS heeft gehaald, de oudste artiest die dat ooit bereikt heeft.

http://www.youtube.com/watch?v=Ezyd40kJFq0

Tot slot:
Er is in de geschiedenis één persoon geweest bij wie piek en dood samenvielen. 

Transition Towns

Het Transition Towns (TT) - concept is een aanpak om op lokaal niveau te werken aan vermindering van de olie-afhankelijkheid, door de bevolking actief te betrekken bij initiatieven voor zelfbeheer van vitale behoeften als voedselproductie, energie-opwekking, duurzaam bouwen en versterking van de lokale economie. Zie http://www.transitiontowns.org/

Sinds Engelsman Rob Hopkins in 2005 het initiatief nam tot de eerste Transition Town, in zijn woonplaats Totnes (Devon, zuid-Engeland) zijn er al enkele honderden steden gevolgd. Het concept is inmiddels overgenomen in andere landen en continenten. In Nederland zijn ruim 20 Transition Towns in ontwikkeling, o.a. in Wageningen-Ede en Arnhem. Zie http://www.transitiontowns.nl/.

Transitiegemeenschappen willen zich voorbereiden op de energietransitie, dat wil zeggen op de overgang van een maatschappij, die afhankelijk is van fossiele brandstoffen (olie en gas) naar een maatschappij, die draait op duurzame energie. Deze overgang zal waarschijnlijk met schokken gepaard gaan, omdat de olie opraakt, terwijl onvoldoende alternatieven aanwezig zijn. Daarom de nadruk op lokale voedselproductie, op lokale energie-opwekking en op zuinig omgaan met energie, dit om minder afhankelijk te worden van elders.

TT is misschien ook een reactie op de schaalvergroting, de globalisering, het wereldwijde gesleep met voedsel en andere producten.

Zijn Transition Towns de oplossing voor de oliecrisis?

Waarschijnlijk niet dè oplossing, maar misschien wel een (klein) deel van de oplossing.

Jan Rotmans (hoogleraar transitiemanagement in Rotterdam) sprak op 7 april in Trouw over de "tandeloze overheid", als het gaat om de energie- en klimaatproblematiek. Hij verwacht de oplossingen eerder "van onderop". TT is een voorbeeld van een oplossing van onderop.

Toch verwacht ik op korte termijn van onderop geen grote veranderingen, ook niet van TT.

In een "groene" gemeente als Wageningen ontvangen ca. 300 burgers de nieuwsbrief van TT De Vallei (voor Wageningen, Ede en omgeving), en zijn dus als sympathisant aan te merken. Dat is minder dan 1% van de bevolking. Natuurlijk zal het aantal sympathisanten nog wel wat groter zijn. Maar het blijft, denk ik, beperkt tot enkele procenten van de bevolking.  Zie http://www.vallei.transitiontowns.nl/

Dit zal te maken hebben met het beperkte gezichtsveld van de mens. De Club van Rome wees hier al op in de tijd-ruimtegrafiek ("Grenzen aan de groei", 1972). Hoe verder weg in de tijd en hoe verder weg in de ruimte hoe geringer de aandacht van de mens. Anders gezegd, de meeste mensen zijn vooral met het hier en nu bezig. Met brood en spelen.

Mijn eigen scope is ook beperkt. Meestal is mijn gezichtsveld beperkt tot ongeveer een week, dat wil zeggen tot de vraag: wat gaat Feyenoord komend weekend doen?

God

Waar is God bij deze dreigende tegenspoed?
Van christelijke zijde werd onlangs opgemerkt dat het niet goed denkbaar is dat wij nietige mensen Gods schepping kapot zouden kunnen maken.
Wat valt daar tegen in te brengen?
Inderdaad is dit niet goed denkbaar, in die zin dat dit eigen (letterlijk) onvoorstelbaar is. Het is nog nooit gebeurd. Mensen hebben wel eens het leefklimaat op beperkte delen van de aarde kapot gemaakt. Maar het leefklimaat wereldwijd, dat is nog niet vertoond.
Maar betekent dit dat het onmogelijk is?
Van de Titanic dachten we ook dat die onzinkbaar was.
Van ABNAMRO dachten we ook die bank nooit kon omvallen.
Wat voor 2 mensen geldt, geldt ook voor 7 miljard mensen:
wij allen dwaalden als schapen, wij wendden ons ieder naar zijn eigen weg (Jes. 53:6).
De eerste mens wendde zich al tot zijn eigen appel.
Als enkele miljarden mensen hun eigen gang gaan, door niet te letten op de gevolgen van hun gedrag elders of later, dan kan dat behoorlijk aantikken.
We zijn nog nooit met zovelen geweest (in 1950 "nog maar" met 2,5 miljard).
De bevolkingsgroei wordt wel de moeder van alle problemen genoemd.
In het verleden hebben andere beschavingen ook ecologische rampen veroorzaakt, waardoor deze beschavingen ten onder gingen. Zie "Een groene geschiedenis van de wereld" door Clive Ponting.
In die tijden ging het echter om beschavingen in een relatief beperkte leefomgeving. Nu gaat het om het leefklimaat wereldwijd.
Wat op kleine schaal gebeurd is, waarom zou dat niet op grote schaal kunnen gebeuren?
En dan moeten we niet God de schuld daarvan geven.
Wij lappen Gods wetten aan onze laars, inclusief de wetten van de natuur, in onze hebzucht.
Het kwaad straft zichzelf.
Overigens zal de wereld niet vergaan. Het leefklimaat op delen van de wereld zal onleefbaar worden, maar op andere delen zal leven waarschijnlijk mogelijk blijven.
Dat zal echter ten koste gaan van veel mensenlevens en schade.

En waar is God?

Well, God is in His heaven
And we all want what's His
But power and greed and corruptible seed
Seem to be all that there is.

Bob Dylan in 'Blind Willie McTell' (1983)

Bob Dylan

In 1983 schreef Bob Dylan het nummer "License to kill",

over de mens (of in het bijzonder de man?) in relatie tot de aarde:

"He wants it all and he wants it his way"

en over een vrouw die zich afvraagt wie de mens (man?) stopt op zijn rooftocht.

Man thinks ’cause he rules the earth he can do with it as he please
And if things don’t change soon, he will
Oh, man has invented his doom
First step was touching the moon

Now, there’s a woman on my block
She just sit there as the night grows still
She say who gonna take away his license to kill?

Now, they take him and they teach him and they groom him for life
And they set him on a path where he’s bound to get ill
Then they bury him with stars
Sell his body like they do used cars

Now, there’s a woman on my block
She just sit there facin’ the hill
She say who gonna take away his license to kill?

Now, he’s hell-bent for destruction, he’s afraid and confused
And his brain has been mismanaged with great skill
All he believes are his eyes
And his eyes, they just tell him lies

But there’s a woman on my block
Sitting there in a cold chill
She say who gonna take away his license to kill?

Ya may be a noisemaker, spirit maker
Heartbreaker, backbreaker
Leave no stone unturned
May be an actor in a plot
That might be all that you got
’Til your error you clearly learn

Now he worships at an altar of a stagnant pool
And when he sees his reflection, he’s fulfilled
Oh, man is opposed to fair play
He wants it all and he wants it his way

Now, there’s a woman on my block
She just sit there as the night grows still
She say who gonna take away his license to kill?

Op Youtube vond ik geen uitvoering van dit nummer door de meester zelf.

Wel vond ik uitvoeringen van Richie Havens en Elvis Costello.

http://www.songstube.net/video.php?title=License%20To%20Kill&artistid=16264&artist=Bob%20Dylan&id=213617

http://www.youtube.com/watch?v=m10y1YA25F0&feature=related

Bruce Springsteen verwoordde het als volgt, in het nummer "Badlands":

"Poor man wanna be rich

rich man wanna be king

and a king ain't satisfied

untill he rules everything."

Evangelie

Een tijdje terug hoorde ik onze dominee zeggen dat het evangelie (de goede boodschap) in feite haaks staat op ons leven.
Ik denk dat hij bedoelde dat wij mensen het moeilijk vinden om:

• te erkennen dat wij zondaars zijn, tegen Gods wil ingaan
• onze levensstijl te moeten veranderen, minder ik-gericht en meer gericht op God, onze naaste en de wereld
• te accepteren dat ongehoorzaamheid aan deze boodschap negatieve gevolgen heeft.

Omdat deze boodschap haaks staat op ons leven, is het het makkelijkst om te zeggen, dat God niet bestaat. Dan zijn wij geen zondaars, dan is er geen autoriteit boven ons, naar wie we moeten luisteren, dan zijn we onze eigen baas en mogen we zelf beslissen hoe we leven.

Ik denk dat de (slechte) boodschap van de klimaatverandering ook haaks staat op ons leven.

• Het is voor ons moeilijk te erkennen dat het onze schuld is dat het klimaat zodanig verandert, dat  delen van de wereld onleefbaar dreigen te worden. Dat is des te moeilijker om te erkennen omdat de gedragingen waar het om gaat ons in eerste instantie heel onschuldig voorkomen: autorijden, vliegen, ons huis verwarmen, vlees eten, electriciteit gebruiken. Iedereen doet dat toch? Dat doen we toch altijd al? Wat is daar mis mee? We beseffen onvoldoende dat het probleem vooral veroorzaakt wordt door de schaal waarop we dit alles doen. Nu met 7 miljard mensen, in 2050 met 9 miljard. In de jaren 50 vlogen we met 25 miljoen mensen per jaar over de aarde. Vorige maand werd bekend dat nu 1 miljard mensen per jaar het vliegtuig pakken.
• Het is voor ons moeilijk om onze levensstijl te veranderen. Zonder ons er van bewust te zijn zijn we verslaafd aan energie.Veel van wat we doen is gewoontegedrag. We doen het altijd al, en alle mensen om ons heen doen het ook. Dus waarom zou ik mijn levensstijl moeten veranderen?
• Het is voor ons moeilijk te accepteren dat als wij onze levensstijl niet veranderen dit grote gevolgen zal hebben voor onze kinderen en kleinkinderen. Dat is inderdaad nog nooit vertoond. Nog nooit heeft de mensheid het wereldklimaat veranderd. Er zijn in het verleden wel klimaatveranderingen geweest, maar die werden niet door de mens veroorzaakt.

Daarom is het het makkelijkst om te zeggen dat het klimaatprobleem niet bestaat.

Opwarming

Klimaatsceptici betwijfelen of ontkennen dat de opwarming van de aarde grotendeels door de mens wordt veroorzaakt. Sommige sceptici betwijfelen zelfs of de aarde opwarmt. Als we een koude periode hebben in de winter, dan roepen ze "zie je wel dat de opwarming onzin is". Ze halen dan de begrippen "weer" en "klimaat" door elkaar.
Hieronder de wereldwijde temperatuurstijging in beeld vanaf 1890, gemeten door duizenden weerstations en de laatste 30 jaar ook door satellieten.
De stijging van de gemiddelde temperatuur wereldwijd bedraagt ongeveer 0,8 - 1,0 graad.

Hieronder een link naar een korte visualisatie van NASA. Daaruit blijkt dat de temperatuur op sommige plekken meer stijgt dan op andere plekken. Bij ons op het noordelijk halfrond is de temperatuurstijging wat sterker.

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=X8XqHwSrakA

KNMI (NB in 2007; in 2013 zal een geactualiseerde tekst volgen):
http://www.knmi.nl/cms/content/66991/6._temperatuur_in_de_wereld